Իրանում ֆիզիկայի առաջին կին պրոֆեսոր եւ երկրի աստղագիտութեան պատմութեան մէջ արեւային առաջին աստղադիտարանի հիմնադիրներից պրոֆ. Ալենուշ Տէրեանի ծննդեան 102-ամեակը պատեհ առիթ համարելով, գիտնականի ծննդեան օրը՝ նոյեմբերի 9-ին, Նոր Ջուղայի հայոց ազգ. «Քանանեան-Կատարինեան» միջնակարգ դպրոցի շրջափակում, նշւած ուսումնարանի պատասխանատուների նախաձեռնութեամբ կազմակերպւեց արեւի դիտարկման միջոցառում՝ աշակերտութեան եւ դպրոցի անձնակազմի մասնակցութեամբ. դիտարկումը ղեկավարեց Սպահանի «Ադիբ» աստղագիտութեան կենտրոնի աստղագէտ-գիտաշխատող, Գրինւիչի թագաւորական աստղադիտարանի լուսանկարչական մրցոյթ-փառատօնի յաղթող եւ 2021 թւականի աստղագիտութեան տարւայ լուսանկարիչ Հասան Հաթամին:

Միջոցառման սկզբում ներկաները պրն. Հաթամիի կենսագրականին եւ գիտական գործունէութեանը ծանօթացան ուսուցչուհի Սիւնէ Մինասեանի միջոցով, ապա աստղագէտն անդրադառնալով Իրանի ժամանակակից աստղագիտութեան ձեւաւորման եւ զարգացման գործում Ալենուշ Տէրեանի ներդրած լայն աւանդին, ինչպէս նաեւ մասնագէտ սերունդ կրթելու գործում նրա մատուցած անզուգական ծառայութիւններին, ընդգծեց, թէ պրոֆ. Տէրեանի գիտական գործունէութիւնը հիմնականում կենտրոնացւած է եղել արեգակի շուրջ ուսումնասիրութեան վրայ: Պրն. Հաթամին իր բանախօսական ելոյթի շարունակութեան մէջ ներկայացնելով արեւից իր հեղինակած լուսանկարը, որը յաղթող է ճանաչւել Գրինւիչի թագաւորական աստղադիտարանի լուսանկարչական մրցոյթ-փառատօնում, ոչ միայն գիտականօրէն վերլուծեց նշւած կենսատու աստղի մասին ուսումնասիրութեան կարեւորութիւնը՝ յատկապէս գեր-պետութիւնների համար, այլ նաեւ բացատրեց նրա յատկանիշների մասին:

Մասնագէտի ելոյթի ընթացքում ներկաներն առիթ ունեցան էկրանի վրայ դիտելու դպրոցի բակում տեղադրւած աստղադիտակի արձանագրած տեսարանները՝ արեգակից. աստղագէտը յատկապէս նշեց, որ գետին մոլորակի բնակիչները արեւը ոչ թէ տեսնում են դրսից այլ հէնց արեւի ներսից, քանի որ գետինն ու իր մթնոլորտը գտնւելով արեգակնային համակարգում, գտնւում են նաեւ արեւի մթնոլորտի ներսը:

Գիտական նորութիւններով առ լեցուն այս ծրագրի երկրորդ բաժնում աշակերտները տեղափոխւեցին դպրոցի բակ, ուր անձամբ աստղադիտակով դիտարկեցին արեւը, ապա սովորեցին մի տեսակ արեգակնային ժամացոյց պատրաստելու եղանակը:

Հարկ է նշել, որ պրն. Հաթամին իր եւ «Ադիբ» կենտրոնի կողմից Գրինւիչում յաղթող ճանաչւած իր լուսանկարից մի պատճէն նւիրեց դպրոցին:

Թղթակից (Նոր Ջուղա)