2015 թւականի յունիսի 11-ի երեկոյեան, Շահինշահրի Հայոց Ազգային «Սրբոց Վարդանանց» դպրոցի շրջափակում, հանդիսաւոր կերպով նշւեց Հայաստանի Առաջին Հանրապետութեան 97-ամեակը:
Սկզբում Հայաստանի Առաջին Հանրապետութեան 97-ամեակի տօնակատարութեան յանձնախմբի անունից, ողջոյնի եւ բարիգալստեան խօսքով հանդէս եկաւ օրւայ հանդիսավար տկն. Վարդուհի Պօղոսեանը՝ ամենայն հայոց բանաստեղծ Յովհաննէս Թումանեանի գեղեցիկ բանաստեղծութեան հետեւեալ հատւածի արտասանութեամբ.
«Ու պիտի գայ հանուր կեանքի արշալոյսը վառ հագած,
Հազար-հազար լուսապայծառ հոգիներով ճառագած,
Ու երկնահաս քո բարձունքին, Արարատի սուրբ լանջին,
Կենսաժպիտ իր շողերը պիտի ժպտան առաջին,
Ու պոէտներ, որ չեն պղծել իրենց շուրթերն անէծքով,
Պիտի գովեն քո նոր կեանքը նոր երգերով, նոր խօսքով,
Իմ նոր հայրենիք, Հզօր հայրենիք...»
Այնուհետեւ ներկայացրեց տօնախմբութեան ծրագիրը: Ըստ յայտարարւած ծրագրի նախ տեղի ունեցաւ դրօշակի արարողութիւն՝ Նոր Ջուղայի Հայ Մ. Մ. «Արարատ» միութեան Շահինշահրի մասնաճիւղի Սկաուտական միաւորի միջոցով եւ հնչեցին Իրանի Իսլ. եւ Հայաստանի հանրապետութիւնների հիմները:
Ապա, համայնքի հոգեւոր տեսուչ Տէր Անանիա վրդ. Գուճանեանի միջոցով եւ դպրաց դասի մասնակցութեամբ տեղի ունեցաւ Հանրապետական մաղթանք:
Յաջորդիւ օրւայ առթիւ բանախօսեց Սպահանի Հայոց Թեմի Կրօնական խորհրդի ատենապետ պրն. Վարուժ Մովսիսեանը, որն իր խօսքն սկսեց Պարոյր Սեւակի «Սարդարապատ» ստեղծագործութեան հետեւեալ տողով՝
«Սերունդներ դուք ձեզ ճանաչէք Սարդարապատից»:
Նա գեղեցկօրէն անդրադառնալով Սարդարապատի, Բաշապարանի եւ Ղարաքիլիսայի երեք հերոսամարտերի պանծալի պատմականին՝ ընդգծեց, որ Սարդարապատը 1918 թւականի Մայիսեան երեք ճակատամարտերի խտացած բանաձեւումն է: Հայ ժողովրդի բազմադարեան պատմութեան մէջ անզուգական խոյանք, որի յաղթանակի գաղտնիքն էին՝ առաջին հերթին ժողովրդի միասնականութիւնը, երկրորդը՝ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գէորգ 5-րդ կաթողիկոսի որդեգրած անդրդւելի կեցւածքը՝ Ս. Էջմիածինն ու հայրենիքը պաշտպանելու գործում, եւ երրորդը հայ զինւորականութեան եւ աշխարհազօրայինների սխրագործութիւնը:
Իր խօսքում յարգելի բանախօսը նշեց յատկապէս նորաստեղծ հանրապետութեան ցայտուն ձեռքբերումները՝ քաղաքական, հասարակական եւ տնտեսական ոլորտներում, որոնք փայլուն առաջընթացներ էին՝ հաշւի առնելով «Ցեղասպանութիւն» տեսած եւ բազում խոչընդոտների ու լուրջ բարդութիւնների առջեւ կանգնած ժողովուրդ լինելու հանգամանքը:
Ձեռնարկի պաշտօնական վերջին բաժնում իր հայրական պատգամը փոխանցեց Հոգշ. Հայր Սուրբը, որը մէջբերում ենք ստորեւ.
«Քիչ առաջ գեղեցիկ, ամփոփ եւ մանաւանդ իմաստալից կերպով լսեցինք սիրելի բանախօսին, եւ ես վստահ եմ որ ամէն տարի ամէն առիթի խօսւում է Մայիս 28-ի սխրագործութեան մասին, Մայիս 28ի մեր յաղթանակի մասին եւ մանաւանդ Մայիս 28-ով ձեռք բերած բարձրունքների մասին: Սիրելի հարազատներ, չի կարելի չյիշել, որ այսօր մենք բոլորս ապրում ենք, շնչում ենք այն տեսիլքով, այն շնչով, այն հոգիով, որ ունի իւրաքանչիւր հայ՝ ապրելու, շնչելու իւրաքանչիւր հայ հայրենիքով, Մասիսով եւ եռագոյնով: Եւ այս բոլոր ձեռքբերումները սկսւեցին Արամ Մանուկեաններով եւ հայ հերոսամարտերի բոլոր ֆիդայիներով:
Եւ այսօր մենք խոնարհւում ենք նրանց առաջ եւ յիշում ենք նրանց յիշատակը: Այո, 1918-ի Մայիս 28-ի անկախութիւնը մեր հայ կեանքի եւ պատմութեան մէջ այնքան երկար չտեւեց, սակայն դա մի նոր յոյս էր, մի նոր ուժ էր, մի նոր կորով մանաւանդ 1915-ից վերապրած, ջարդւած, ազատագրւած եւ աքսորւած իւրաքանչիւր հայի համար:
Մայիս 28-ը մեր ազատութեան առաջին խորհրդանիշն էր՝ ցեղասպանութիւնից յետոյ, մեզնից իւրաքանչիւրի համար մի նոր սկիզբ էր՝ նոր տեսիլքով, նոր տեսլականով, նոր կեանքով, նոր գաղափարներով: Այն երկար չտեւեց, բայց հայի կամքը, հայի ուժը, հայի նկարագիրը այնտեղ կերտւեց, որ Սեպտեմբեր 21-ին կրկին անգամ վերանկախացաւ եւ ունեցաւ Ազատ, Անկախ եւ Միացեալ Հայաստան:»
Հոգշ. Հայր Սուրբը շարունակելով իր խօսքը, Սպահանի Հայոց Թեմի Թեմակալ Առաջնորդ՝ Տ. Բաբգէն Արք. Չարեանի անունից, բարձր գնահատեց Համայնքային Վարչութեանը, Մայիս 28-ի տօնակատարութեան յանձնախմբին, օրւայ բանախօսին եւ բոլոր ներկաներին, ովքեր իրենց մասնակցութեամբ յարգեցին 1918 թ.Մայիս 28-ը կերտողների յիշատակը: Եւ մաղթելով նորանոր յաղթանակներ՝ յոյս յայտնեց, որ մի գեղեցիկ օր՝ Մասիս-Արարատ լեռան դիմաց, բոլոր մեր բռնագրաււած հողերի վրայ տօնենք Մայիս 28-ը, բարձրացնենք եռագոյն դրօշը եւ երգենք «Մեր Հայրենիքը»:
Ձեռնարկի պաշտօնական արարողութիւնից յետոյ, Նոր Ջուղայից հրաւիրւած շնորհալի երաժիշտ Արթին Ղարախանեանի երաժշտական ելոյթը աւելի ջերմ ու մտերմիկ մթնոլորտ ստեղծեց մասնակիցների համար եւ վայելեցին նրանք ազգային-հայրենասիրական եւ ժողովրդական աշխոյժ ու խանդավառ երգեր:
