Շրջափակման ենթարկւած Արցախում մեր ազգի զաւակները սովամահ լինելու ամիջական վտանգի ենթակայ են: Այս մասին օգոստոսի 12-ին, Սուրբ Աստւածածնի վանքի ուխտի պատարագից յետոյ իր ելոյթում ասաց Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոս Արամ Ա-ն՝ նշելով, որ իր հայրապետական պատգամը ուղղւած է 5 հասցեների: Այս մասին հաղորդում է news.am-ը։
«Մեր առաջին պատգամն ուղղւած է Հայաստանի իշխանութեանը: Կանդրադառնանք արդեօք, թէ արցածի գծով ՀՀ որդեգրած մօտեցումները Արցախը կարող են ջնջել հայ կեանքի քարտէզից եւ ցեղասպանութեան մատնել 120 հազար մեր քաղաքացիներին՝ միաժամանակ վտանգելու արդէն Հայաստանի ապագան: Ինչպէս կարելի է Ադրբեջանի հողային ամբողջականութիւնը ճանաչելու խոստումները կատարել՝ առանց ապահովելու իր անվտանգութիւնն ու ինքնուրոյնութիւնը երաշխաւորող Արցախի ինքնորոշման արդար իրաւունքը: Ինչպէս կարելի է այսպէս կոչւած ամբողջական խաղաղութեան հաստաստման ի խնդիր պատրաստ լինել յանձնառութիւններ կատարելու, երբ նման մօտեցումները կարող են վտանգել ոչ միայն Արցախին, այլ նաեւ Հայաստանի ամբողջականութիւնը եւ նոյնիսկ գոյութիւնը: Հայաստանն ու Արցախը շրջապատող ներկայ վտանգաւոր պայմաններում, երբ աշխարհաքաղաքական նոր զարգացումներ են տեղի ունենում 1. անհրաժեշտ է, որ Հայաստանը բարեկամութեան ու ենթակայութեան, իր շահերի եւ ուրիշների շահերին սահմանները յստակօրէն զատորոշող դիրքորոշումներ որդեգրի եւ աչալուրջ լինի՝ Հայաստանը վերածելու Արեւելքի եւ Արեւմուտքի լարւածութեան հարթակի, որի հետեւանքները կյարող են ծանր լինել Հայաստանի համար: 2-րդ՝ Ադրբեջանի հետ բանակցութիւնների ընթացքում հարկ է, որ Հայաստանը դուրս գայ պարտւած լինելու եւ սոսկ զիջումներ կատարելու կացութիւնից, աւելին՝ Հայաստանը պէտք է առկախի բոլոր բանակցութիւնները Ադրբեջանի հետ, մինչեւ որ վերջ դրւի Արցախի շրջափակումը Ադրբեջանի կողմից: 3-րդ՝ պէտք է խուսափել նոր պատերազմից, սակայն սա չի նշանակում տեղի տալ Ադրբեջանի պահանջներին: Անհրաժեշտ է որդեգրել ճկուն, բայց մարտունակ գործելաոճ»,- ասաց նա՝ ընդգծելով, որ մարդասիրական աղէտ ստեղծելու քաղաքական շահեր հետապնդելը համամարդկային ոճիր է:
Նրա խոսքով՝ պէտք է մերժել որեւէ մօտեցում, որը կը ներառի Արցախը Ադրբեջանի տարածքային անբաժան մաս:
«Կուզենք կարեւորութեամբ շեշտել, որ Արցախի շրջափակման վերջ տալը եւ Արցախի ինքնորոշման կարգավիճակը առաւել շեշտաւորումով միջազգային հարթակ բերելը պէտք է ՀՀ իշխանութեան արտաքին քաղաքականութեան կիզակէտը դառնայ»,-ասաց նա:
Որպէս Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոս՝ Արամ Ա-ն առաջարկեց, որ իշխանութեան, ընդդիմութեան, Սփիւռքի ներկայացուցիչներից բաղկացած, քաղաքական ու դիւանագիտական հարուստ փորձառութիւն ունեցող մի մարմին ստեղծւի, որը այս ճակատագրական փուլում բանակցութիւններ կը վարի Ադրբեջանի հետ՝ նոր ոճով եւ մօտեցմամբ:
Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսի երկրորդ պատգամն ուղղւած էր Հայաստանի ժողովրդին. «Մեզ համար տարօրինակ է՝ Արցախի ժողովրդի ներկայ ողբերգական կացութեան պայմաններում Հայաստանի ժողովրդի լռութիւնը, աւելի ճիշտ անտարբերութիւնը: Մեր երեխաները սովամահ են լինում այնտեղ՝ Արցախում, դուք ի՞նչ էք անում Հայաստանում, փողոց իջէք, ինչի կսպասէք, աշխարհը մեզ է նայում, ժողովրդի ձայնը բարձր է աշխարհի բոլոր ձայներից: Ձեր ժամանակը մի վատնէք իրար մեղադրելով, ոտքի ելէք, արդարութիւն պահանջէք աշխարհից: Հայաստանի մէջ կեանքը չի կարող բնական լինել, երբ Արցախում ծայրայեղօրէն անբնական է կեանքը»,-ասաց նա:
Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսի երրորդ պատգամն ուղղւած էր միջազգային հանրութեանը:
«Ինչպէս 1915 թւականին կազմակերպւած հայերի ջարդերի ժամանակ, այնպէս էլ այսօր պէտք է ասենք՝ ո՞ւր է միջազգային հանրութիւնը: Ադրբեջանը շարունակում է խախտել իր ստորագրած համաձայնագրի պայմանները ու նոյնիսկ ազատօրէն մուտք կը կգործի ՀՀ սամաններից ներս, ո՞ւր է միջազգային համայնքը: ՄԱԿ-ը, եւրոպական խորհուրդը, միջազգային իրաւական կառոյցները կը պահանջեն Արցախի ապաշրջափակումը, սակայն Ադրբեջանը խուլ է՝ անտեսելու միջազգային օրէնքի հիմնական սկզբունքները: Ադրբեջանի անպատժելիութեան գինը փաստօրէն կը վճարեն ՀՀ-ն ու Արցախը: Հաց եւ թէյ ուղարկելու Արցախ, ստեղծւած տագնապը չի լուծւի, անվտանգութիւնը ապահովէ΄ք, ինքնորոշման իրաւունքը ճանաչէ΄ք, մարդասիրական ճիգերից այն կողմ, հրամայական է Արցախի անվտանգութիւնը ապահովել՝ ինքնորոշման իրաւունքը ճանաչելով: Հետեւաբար մեր սպասումն այն է, որ մեծ տէրութիւնները դիմեն գործնական քայլերի, առաջին հերթին Ադրբեջանին ստիպելու, որ վերջ տայ Արցախի շրջափակմանը, ապա քաղաքական բանակցութիւնների ճանապարհով միջազգային համայնքը ճանաչի Արցախի ինքնորոշումը՝ միջազգային հովանաւորութեան ներքոյ»,-ասաց նա:
Արամ Ա-ն իր 4-րդ պատգամն ուղղեց Սփիւռքին՝ նշելով, որ նրանց զօրակցութիւնը պէտք է աւելի լայն ծաւալ ստանայ:
«Սիրելի հայոց ժողովուրդ, Արցախը կործանման է գնում, Արցախին մենակ պէտք չէ թողնել, իւրաքանչիւր հայ եւ ողջ հայութիւնը նւիրական պարտաւորութիւն ունի Արցախի նկատմամբ: Արցախի փրկութիւնը համահայկական առաջնահերթութիւն է: Սփիւռքը իր գործողութիւնները ներդաշնակելով Արցախի իշխանութիւնների հետ՝ կոչւած է դիմելու այնպիսի ազդեցիկ միջոցների, որոնք կարող են Արցախի ներքին ուժականութիւնը ապահովել եւ արտաքին աշխարհում Արցախի ինքնորոշման անյետաձգելի հրամայականը շեշտել»,- ասաց նա:
Իր խօսքի վերջում Արամ Ա-ն պատգամով դիմեց Արցախի ժողովրդին. «Սիրելի Արցախի ժողովո΄ւրդ, Արցախը պարտւած չէ, յաղթական է ու պիտի մնա յաղթական, այնքան ժամանակ, որ ձեր կեանքը ամուր հաւատքով լինի շաղախւած, անխորտակելի կամքով: Ողջ հայութիւնը ձեզ հետ է, իւրաքանչիւր հայ, ուր էլ որ գտնւի արցախցի է, բառի ամբողջական իմաստով»:
Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսը ընդգծեց, որ Արցախը պէտք է մնայ հայկական. «Արցախի ժողովուրդը խորհրդարանի միջոցով արտայայտել է իր հաւաքական կամքը՝ ճանաչում յանուն փրկութեան, արդար պահանջ, որը իրաւական հիմք ունի եւ համապաստախանում է պատմական իրողութիւններին եւ միջազգային օրէնքին: Մենք եւս մեր ձայնը, մեր ժողովրդի ձայնը կը միացնենք Արցախի խորհրդարանին եւ համոզւած ենք, որ վերահաս ողբերգութիւնը կանխելու միակ միջոցը Արցախի Հանրապետութեան անկախութեան ճանաչումն է միջազգային համայնքի կողմից՝ անջատում յանուն փրկութեան սկզբունքի համար: Հետեւաբար, ժողովուրդ հայոց՝ ի սփիւռ աշխարհի, եկէք միասնաբար եւ քաջաբար քայլենք այս ճանապարհով»: