توما گلستانیان، مسئول کتابخانه و بخش نسخ خطی کلیسای وانک اصفهان، با اشاره به نقش جامعه ارمنی در تاریخ چاپ ایران اظهار داشت: ۱۸۸ سال پس از اختراع چاپ توسط گوتنبرگ، نخستین کتاب با نام زبور داوود در کلیسای وانک جلفا به چاپ رسید. این چاپخانه با همه فراز و فرودها همچنان فعال است و به عنوان نخستین چاپخانه ایران و خاورمیانه شناخته می‌شود.
آیین گرامیداشت «روز ملی چاپ» پنجشنبه شب در نارنجستان قوام شیراز با حضور مهدی رنجبر، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس، جمعی از مدیران فرهنگی و اقتصادی استان، ناشران و چاپخانه‌داران برگزار شد.
در این مراسم، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس با اشاره به جایگاه تاریخی چاپ در تمدن بشری گفت: از نگاره‌های غار لاسکو و نقش‌برجسته‌های بیستون تا نخستین متون چاپی، همه نشان از انقلابی بزرگ در تاریخ فرهنگ و تمدن دارد. شیراز از نخستین پایگاه‌های ورود چاپ فارسی به ایران بوده و این هنرصنعت به همت چاپخانه‌داران، همواره پشتیبان فرهنگ و هنر این سرزمین بوده است.
در ادامه، توما گلستانیان، مسئول آرشیو و بخش نسخ خطی کلیسای وانک اصفهان، با اشاره به نقش جامعه ارمنی در تاریخ چاپ ایران اظهار داشت: ۱۸۸ سال پس از اختراع چاپ توسط گوتنبرگ، نخستین کتاب با نام زبور داوود در کلیسای وانک جلفا به چاپ رسید. این چاپخانه با همه فراز و فرودها همچنان فعال است و به عنوان نخستین چاپخانه ایران و خاورمیانه شناخته می‌شود.
او در سخنانش گفت: چاپخانه‌ی کلیسای وانک با وقفه‌هایی کوتاه و بلند تا به امروز فعال است. این چاپخانه تنها هشت کتاب در سده‌ی هفدهم میلادی به چاپ رساند و بعد از آن، تعطیل شد. پس از وقفه‌ای طولانی از 1687 میلادی بار دیگر شروع به کار کرد.
چاپخانه تا امروز مشغول به کار است و در این مدت، به غیر از هزاران آگهی، کارت دعوت، چاپ‌های منفرد و غیره، نزدیک به پانصد عنوان کتاب به چاپ رسانده است. گفتنی است که این چاپخانه از 1904 میلادی دارای حروف فارسی و لاتین بوده که به طور مستمر از آنها استفاده کرده است. و به این ترتیب از سال 1017 شمسی، مصادف با سال 1638 میلادی تا به امروز، اولین چاپخانه‌ی ایران و خاورمیانه یعنی چاپخانه‌ی دِیر آمِنتپرگیچ مقدس (کلیسای وانک) اصفهان با چاپ تقویم‌های مذهبی، گزارش‌ها و آگهی‌ها و انتشار بیش از صدها جلد کتاب نقش مهمی در زندگی اجتماعی ارمنیان ایران داشته است.
داشتن عنوان اولین، مشوق و مسئولیتی است برای خلیفه‌گری ارامنه‌ی اصفهان و جنوب ایران در جهت حفظ میراث چاپ و چاپخانه، و این امر یکی از دغدغه‌های همیشگی مسئولین خلیفه‌گری می‌باشد. در دو موزه‌ی «خاچاطور گِساراتسی» و مردمشناسی واقع در کلیسای وانک غرفه‌های صنعت چاپ برای بازدید و آشنایی عموم جایگاه خاصی دارند. در مناسبت‌های خاص، نمایشگاه‌های مختلفی با موضوع کتاب و چاپ در گالری خلیفه‌گری برگزار می‌شوند. به منظور آشنایی بیشتر، با برنامه‌ریزی بخش‌های روابط عمومی و گردشگری خلیفه‌گری، کارگاه‌های متعدد چاپ و آشنایی با پیشینه‌ی صنعت چاپ بخصوص برای نسل جدید ترتیب داده می‌شوند. در این گارگاها شرکت کنندگان ارمنی و غیر ارمنی، با حضور در چاپخانه‌ی کلیسا، پس از آشنایی با تاریخچه‌ی چاپ در ایران، روش‌های چاپ و همچنین حروفچینی و تمامی مراحل سنتی چاپ را شخصاً تجربه می‌کنند.
در بخش پایانی مراسم، از جمع پیشکسوتان و فعالان صنعت چاپ استان فارس و همچنین شورای خلیفه‌گری ارامنه اصفهان و جنوب ایران تجلیل شد.
روابط عمومی خلیفه‌گری ارامنه اصفهان و جنوب ایران